ورزش کردن چه تأثیری بھ بیماری پارکینسون دارد ؟
ورزش کردن بخش مهمی از زندگی سالم برای هر فرد است . ورزش کردن منجر به ایجاد حس خوب بودن ، بهبود خلق و خو ، حفظ آمادگی بدنی و بهبود عملکردهای مغز میگردد . در بیماری پارکینسون ورزش به عنوان یک بخش حیاتی به منظور حفظ و بهبود عملکردهای حرکتی و شناختی محسوب میگردد. ورزش کردن میتواند بر حفظ و بهبود الگوهای راه رفتن ، بهبود مشکلات تعادل ، کاهش لرزش ها ، حفظ انعطاف پذیری و هماهنگی های حرکتی گردد. مطالعات نشان داد که افرادی با پارکینسون که بطور منظم ۵/۲ ساعت از هفته را ورزش میکنند ، ضعف های کمتری در تحرک داشته و کیفیت زندگی بهتری را تجربه مینمایند.
برخلاف بسیاری عقاید ، ورزش کردن در بیماران پارکینسون منجر به تغییر در مقدار دوپامین نمی شود ، اما مغز پس از ورزش کردن در روشی کارآمدتر از دوپامین در دسترس خود استفاده مینماید . همچنین ورزش میتواند با تغییر برخی مواد در مغز ، منجر به کاهش آسیب دیدگی نورون های دوپامینرژیک شود.در سطح سلولی و مولکولی ورزش کردن منجر به باقی ماندن دوپامین در فضای سیناپس ( فضای بین دو سلول عصبی به جهت انتقال پیام ) میگردد و در نتیجه اثرات اعمال شده به سلول مقصد پایاتر میگردد.
در سطح عملکردی، ورزش کردن میتواند در موارد زیر اثر مثبت داشته باشد:
۱– کاهش علائم حرکتی، بهبود کندی حرکات و بهبود بی ثباتی های وضعیتی
۲– بهبود تأثیرات درمان با دوپامین
۳– بهبود ظرفیت قلب و ریه ها
۴– بهبود تحمل عضلانی
۵– بهبود اختلالات راه رفتن
۶– بهبود عملکرد های شناختی ( ذهنی)
۷– بهبود کیفیت زندگی
با توضیحات ارائه شده ، نشان داده شد که افراد با پارکینسون باید مستمراً به ورزش بپردازند. با این حال ورزش دارای انواع متعددی است. برخی از این ورزش ها به صورت عمومی بوده و برخی بصورت تخصصی بوسیله کاردرمانگر و یا فیزیوتراپیست انجام میگردد.
کدام نوع از ورزش های عمومی برای پارکینسون مؤثر است؟
در ابتدا لازم است عرض شود که تمام انواع فعالیت های فیزیکی ، چه فعالیت های ورزشی ، وچه فعالیت های فیزیکی لازم برای انجام امور زندگی برای بیماران پارکینسون مؤثر است . در بیماران با پارکینسون خفیف تا متوسط ، ورزش های هوازی منجر به حفظ ویا بهبود تناسب اندام ، پیاده روی منجر به بهبود الگوهای مربوط به راه رفتن و تمرینهای قدرتی منجر به تقویت عضلات میگردد.
بطورکل مجموعه ای از ورزش های عمومی که در افراد با پارکینسون مؤثر است عبارتند از :
۱– ورزش های قدرتی و مقاومتی
۲– استفاده از تردمیل و دوچرخه های ثابت
۳– تمرین های هوازی
۴– یوگا و تمرین های مشابه
۵– تمرین های کششی
۶– ورزش های گروهی
تمرین های گروهی علاوه بر تأثیر مثبت به مهارت های جسمی فرد ، تأثیر بسزایی در خلق و خو و حفظ تعاملات اجتماعی فرد دارند. بسیاری از افراد احساس میکنند که حین ورزش کردن با حضور افراد دیگر، موفقیت های ورزشی بیشتری کسب میکنند حضور دوستان در ورزشهای گروهی منجر به بهبود انگیزه ی ورزش کردن میگردد ، لذا مشارکت فرد در ورزش ها افزایش میابد. البته بسته به شدت بیماری پارکینسون حضور افراد دیگر حین تمرین به جهت ارائه کمک در موارد لزوم حائز اهمیت است .
نکات ورزش کردن در پارکینسون همانند ورزش کردن در دیگر افراد است.
از این قبیل میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
۱– در هر وضعیت از بیماری ، فرد باید حتماً ، از روش های کششی ، گرم کردن و در نهایت سرد کردن استفاده نماید.
۲– انجام تمرین ها باید در یک فضای ایمن انجام گیرد.
۳– در صورت استفاده از وزنه ها ، باید وزنه هایی با وزن مناسب با فرد ، انتخاب شوند.
۴– به اندازه کافی مایعات مصرف نمایند.
در انتها لازم به ذکر است که تمرین های تخصصی به جهت درمان تعادل ، اختلالات راه رفتن ، کاهش خستگی ، بهبود عملکردهای شناختی ( ذهنی ) و نیز تمرین های مخصوص جلوگیری از پیشرفت بیماری میبایست تحت نظر کاردرمانگر ویا فیزیوتراپیست انجام گیرد.